Hist. i kryt. lit. 24/5

Pod koniec lat osiemdziesiątych, gdy „Agonia i nadzieja” ukazywała się w odcinkach w „Przeglądzie Tygodniowym”, Stefan Kisielewski pisał: „Tydzień w tydzień Piotr Kuncewicz, ów niestrudzony czytacz, nie Syzyf, lecz Herkules, omawia sylwetki i książki WSZYSTKICH kierunków, rodzajów, obiegów. Czyni to sine ira et studio, łagodnie, choć i bez ulgowych taryf, nie zacietrzewia się politykiersko, charakteryzuje postawy, także i błędy; jeśli ktoś pisał bzdury, przypomni mu to, ale bez złośliwości, po prostu mając na uwadze względy encyklopedyczno-rejestracyjne. Nikomu nie ma za złe, że kiedyś pisał inaczej, a teraz się zmienił, nie dzieli niczyjej twórczości na dwie postawy czy trzy etapy, pisarz to dla niego mimo wszystkich przemian zawsze ta sama ciekawa Osoba, a co napisane, to napisane, co wydane, to wydane, słowa pisanego i opublikowanego się nie zaprze, wchodzi ono do literatury i jej historii, każde stworzenie, od pluskwy do orła, od komara do lwa, składa się na obraz Natury. Jest więc u Kuncewicza i Machejek, i Miłosz, Przymanowski i Andrzejewski, Gerhard, Sroga i Brandys, Hamera i Herbert, Broniewski i Mackiewicz, wszyscy widziani z olimpijską pobłażliwością, choć i nie bez dyskretnego wytknięcia tego, co wytknąć należało: pomyłek, etapowych nonsensów, udawań, maskowań, mistyfikacji czy załamań lub wręcz grafomanienia. Ale wszystko ze zrozumieniem: cóż z tego powstanie za literacka Historia Naturalna, istny Tatarkiewicz, o którego Historii filozofii Kołakowski powiedział, że każdy filozof przedstawiony jest tam, jakby był najulubieńszą postacią Autora. Cóż za rzadka w naszych pokratkowanych etapami czasach metoda!” Jest więc „Agonia i nadzieja” pierwszą i jedyną jak dotąd autorską historią współczesnej literatury polskiej, obejmującą czasy od 1918 roku po początki lat dziewięćdziesiątych. Piotr Kuncewicz opisując sylwetki twórcze polskich pisarzy przedstawia wielkie literackie bogactwo Polski XX wieku. Ukazuje wielowarstwowość tematyki, różnorodność form literackich. Wielką zaletą pięciotomowego kompendium jest jego forma – gawęda pełna zabawnych opowiastek, anegdot o książkach i ich autorach.